Việc sử dụng vi sinh trong nuôi tôm

Vi sinh là gì, sử dụng như thế nào và các tác dụng của vi sinh trong nuôi tôm

Việc sử dụng vi sinh trong nuôi tôm

Trong những năm qua, nuôi trồng thủy sản được xem là ngành kinh tế nông nghiệp mũi nhọn của nước ta, trong đó tôm là đối tượng xuất khẩu chủ lực đem về nguồn ngoại tệ lớn cho đất nước. Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, nửa đầu năm 2021, XK tôm Việt Nam đạt 1,7 tỷ USD, tăng 13,7% so với cùng kỳ năm 2021.

Lợi nhuận cao cùng với điều kiện tự nhiên thuận lợi đã thúc đẩy phong trào nuôi tôm tăng nhanh cả về diện tích nuôi lẫn mật độ nuôi. Việc phát triển nhanh và chạy theo phong trào đã dẫn đến nhiều dịch bệnh xảy ra như bệnh vi khuẩn, bệnh ký sinh trùng, bệnh do yếu tố môi trường, … gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho người nuôi.

Thời gian qua, người nuôi có thói quen sử dụng kháng sinh để điều trị cho tôm nuôi, việc lạm dụng kháng sinh trong phòng và trị bệnh của tôm không tuân thủ quy định đã gây ra nhiều hệ lụy như ô nhiễm nguồn nước và tăng chi phí sản xuất, … nguy hại nhất là tình trạng kháng kháng sinh, dư lượng kháng sinh trong tôm thương phẩm, ảnh hưởng sức khỏe con người.

Men Vi sinh probiotics là gì?

Probiotics là tập hợp các vi sinh vật sống hoặc nấm men có lợi cho sự cân bằng đường ruột của vật nuôi. Trong nuôi trồng thủy sản, chúng có thể được định nghĩa là các bổ trợ vi sinh vật sống có lợi cho tôm cá vì chúng có khả năng thay đổi cộng đồng vi sinh vật bên trong vật chủ hoặc môi trường xung quanh, dẫn đến việc sử dụng thức ăn hiệu quả hơn, nâng cao giá trị dinh dưỡng của thức ăn, cải thiện đáp ứng miễn dịch và chất lượng nước tốt hơn.

Từ các định nghĩa này, chúng ta có thể thấy rằng các loại men vi sinh là khác nhau, bởi vì phương thức hoạt động của chúng không giới hạn ở sự cân bằng vi sinh vật trong ruột của động vật chủ, mà còn bao gồm cả cộng đồng vi sinh vật ở môi trường bên ngoài. Sức khỏe của động vật thủy sản bị ảnh hưởng lớn bởi nguồn nước mà chúng sinh sống. Có rất nhiều loài vi sinh vật, bao gồm cả mầm bệnh, sống trong môi trường nước nuôi và chúng có thể làm suy giảm chất lượng nước và gây bệnh.

Việc sử dụng men vi sinh

Men vi sinh cho nuôi trồng thủy sản thường được chia thành ít nhất hai loại chính – men vi sinh cho nguồn nước và men vi sinh cho đường ruột. Khi sử dụng men vi sinh, điều quan trọng cần lưu ý là có một số sản phẩm men vi sinh thương mại cần phải được men trước khi sử dụng để kích hoạt vi khuẩn, nếu không chúng sẽ không hoạt động. Ngoài ra, một số men vi sinh có thể không yêu cầu quá trình lên men và sẵn sàng sử dụng ngay từ khi đóng gói.

Chúng ta cần lưu ý rằng nguồn lợi khuẩn đáng tin cậy là chìa khóa thành công. Trong nhiều trường hợp, thương hiệu chỉ đề cập đến thành phần vi khuẩn trong các sản phẩm men vi sinh của họ mà không mô tả số lượng vi khuẩn có trong bao bì. Con số này rất quan trọng để sử dụng đúng liều lượng và nếu không có nó, việc áp dụng sẽ kém hiệu quả. Một điều khác cần lưu ý là thành phần vi khuẩn được mô tả trong bao bì có thể không khớp với sản phẩm thực tế. Chúng tôi khuyên bà con nuôi tôm nên kiểm tra các sản phẩm trước khi áp dụng để đảm bảo rằng chúng đáng tin cậy.

Về liều lượng, mỗi sản phẩm men vi sinh thường có hướng dẫn riêng. Tốt hơn chúng ta nên tuân theo hướng dẫn được cung cấp từ nhà sản xuất. Nói chung, liều lượng nên thay đổi trong suốt chu kỳ, sử dụng nhiều hơn ngay từ khi bắt đầu áp dụng, trong các tình hình tôm bị stress, chẳng hạn như khi hàm lượng vi khuẩn Vibrio tăng hoặc chất lượng nước giảm.

Men vi sinh cho môi trường nước

Chế phẩm vi sinh trong nước, như tên gọi, được sử dụng trực tiếp vào nước ao nuôi tôm. Chúng hoạt động theo hai cách: loại trừ cạnh tranh và ức chế vi khuẩn gây bệnh, cũng như cải thiện chất lượng nước. Các chủng vi khuẩn được sử dụng cho chế phẩm sinh học trong nước bao gồm Bacillus acidophilus, B. subtilis, B. licheniformis, Nitrobacter spp., Aerobacter và Saccharomyces cerevisiae.

Về mặt loại trừ mầm bệnh, vi khuẩn có lợi có thể sinh sôi trong nước, khiến vi khuẩn gây bệnh khó cạnh tranh nguồn lợi, điều này làm giảm hàm lượng mầm bệnh trong nước. Lợi khuẩn cũng có khả năng ức chế các mầm bệnh cơ hội, ngăn không cho chúng lây nhiễm sang tôm. Bằng cách loại trừ và ức chế, men vi sinh dạng này có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh, cũng như hạn chế thời gian bùng phát bệnh hiện có.

Ảnh hưởng do mầm bệnh gây ra trong nước cũng có thể được giảm thiểu bằng cách cải thiện chất lượng nước. Các chủng vi khuẩn như Bacillus, Pseudomonas, Acinetobacter, Cellulomonas, Rhodopseudomonas, Nitrosomonas và Nitrobacter, được sử dụng làm men vi sinh trong nước, thường hoạt động như chất xử lý sinh học. Những chất này có khả năng tăng cường quá trình phân hủy các chất hữu cơ khác nhau trong cột nước và đáy ao có thể gây độc cho tôm, cải thiện chất lượng nước bằng cách phân hủy các chất thải hữu cơ một cách tự nhiên.

Với ít mầm bệnh hơn và chất lượng nước tốt hơn, sức khỏe của tôm có thể được duy trì ở mức cao và năng xuất có thể được tối ưu hóa. Không chỉ vậy, với chất lượng nước được cải thiện, nước thải của ao tôm ít độc hại hơn, giảm tác động môi trường của trại tôm ra môi trường xung quanh.

Men vi sinh đường ruột

Men vi sinh đường ruột được áp dụng trong nuôi tôm để cải thiện sự cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột của tôm. Men vi sinh đường ruột thường được bổ sung qua việc kết hợp trong các nguyên liệu phụ gia để sản xuất thức ăn viên. Trong thành phần, loại men vi sinh này thường chứa Lactobacillus hoặc Saccharomyces cerevisiae, vi khuẩn nitrat hóa, Streptococci, Roseobacter và Bacillus sp. Các chủng vi khuẩn này hoạt động trong ruột tôm bằng cách điều chỉnh sự cân bằng vi sinh vật.

 Cơ chế giúp cải thiện chất lượng môi trường nước (a) và ức chế vi khuẩn gây bệnh trong ruột tôm (b)

Một trong những lợi ích là tăng cường đáp ứng miễn dịch. Cơ chế phòng vệ của tôm kém phát triển hơn các động vật thủy sản khác và chúng chỉ dựa vào hệ thống miễn dịch không đặc hiệu. Vi sinh vật có lợi hỗ trợ hệ thống miễn dịch này bằng cách tăng cường phản ứng miễn dịch chống lại sự tấn công của mầm bệnh. Không chỉ vậy, men vi sinh còn có thể ngăn chặn sự sinh sôi của mầm bệnh trong đường ruột, cũng như ức chế các hoạt động gây bệnh.

Men vi sinh cũng có khả năng thay đổi sự trao đổi chất của hệ vi sinh vật trong ruột tôm để tạo ra các axit béo chuỗi ngắn để cải thiện tiêu hóa. Điều này dẫn đến tăng sự thèm ăn, tăng trưởng tốt hơn và cải thiện chỉ số FCR – do đó làm giảm lượng chất thải từ thức ăn thừa và do đó cải thiện chất lượng nước. Nhìn chung, men vi sinh đường ruột cung cấp cho người nuôi sự tăng trưởng của tôm tốt hơn, tôm khỏe mạnh hơn và ít ô nhiễm nước hơn.

Giải pháp sử dụng men vi sinh trong thức ăn tôm Sunjin

Với mục đích tìm ra giải pháp an toàn, phát triển bền vững cho nghề nuôi tôm và nhận được sự đồng lòng từ Ban Giám Đốc cùng đối tác nhà cung cấp, Sunjin chúng tôi đã tích hợp các chủng men vi sinh có lợi vào thức ăn tôm nhằm năng cao tối đa chất lượng thức ăn, hỗ trợ và đồng hành suốt vụ nuôi, mong muốn mang lại thành công cho bà con nông dân.

Thức ăn tôm Sunjin được bổ sung men vi sinh

Sự khác biệt của đường ruột tôm khi sử dụng thức dung có bổ sung men vi sinh