Xuất khẩu tháng 6: tăng trưởng nhưng còn nhiều lo ngại

Tháng 6/2024, xuất khẩu thủy sản của cả nước ước đạt 875 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là tháng có kim ngạch xuất khẩu cao nhất từ đầu năm tới nay. Theo đó, xuất khẩu thủy sản lũy kế nửa đầu năm nay mang về trên 4,4 tỷ USD, tăng gần 7% so với cùng kỳ năm 2023.

Nguồn: Vasep

            Riêng về xuất khẩu tôm, tháng 6 giá trị xuất khẩu ước đạt 351 triệu USD tăng nhẹ 7% so với cùng kỳ năm 2023. Nửa đầu năm, xuất khẩu tôm ước đạt 1,6 tỷ USD, tăng 6.6% so với cùng kỳ. Trong đó, tôm chân trắng đạt gần 1,2 tỷ USD, tăng nhẹ 3%, tôm sú đạt trên 200 triệu USD, giảm 10%. Riêng xuất khẩu tôm hùm tăng mạnh gấp 57 lần so với cùng kỳ đạt hơn 130 triệu USD.

Nguồn: Sunjin Aqua Marketing

            Theo VASEP, yếu tố thị trường đang chi phối giá xuất khẩu và giá nguyên liệu thủy sản của Việt Nam. Nhu cầu của các thị trường hồi phục chậm, trong khi cạnh tranh các nguồn cung lại tăng, nên giá xuất khẩu đi hầu hết các thị trường đều giảm. Trong tháng gần đây nhất là tháng 5, tôm là mặt hàng bị tác động giảm giá rõ rệt nhất, nên xuất khẩu đã giảm 2,3%, trong đó riêng tôm chân trắng giảm 7%, tôm sú giảm 6%. Các sản phẩm khác như chả cá, surimi cũng bị áp lực cạnh tranh về giá nên giảm sâu 25% trong tháng 5 và lũy kế 5 tháng đầu năm giảm 15%.

Cuối tháng 5, giá trung bình tôm chân trắng Việt Nam xuất khẩu sang EU giảm 4% so với tháng trước xuống còn 7,1 USD/kg. Giá xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 2% xuống còn 6,3 USD/kg. Giá xuất khẩu sang Anh giảm 8% xuống còn 8 USD/kg. Trong khi đó, giá xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc ổn định ở mức 8,5 USD và 7,4 USD/kg. Duy nhất có thị trường Mỹ có giá nhập khẩu tôm thẻ có xu hướng tăng từ tháng 2/2024 tới nay. Tới cuối tháng 5, giá trung bình tôm chân trắng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ tăng 2% so với tháng trước xuống đạt 10 USD/kg. Các nước sản xuất và xuất khẩu tôm khác cũng chịu tác động chung của thị trường khiến giá nguyên liệu giảm. Ví dụ, giá tôm thẻ nguyên liệu các cỡ từ 50-80con/kg của Ấn Độ tới tháng 6/2024 giảm gần 4% – 6% so với tháng trước, xuống còn 2,64 – 3,35 USD/kg. Giá tôm nguyên liệu của Việt Nam mặc dù giảm sâu hơn nhưng vẫn cao hơn nhiều so với  cùng loại và size cỡ tôm Ấn Độ. Tôm thẻ cỡ 80 con/kg giảm 16% so với tháng 5, đạt trung bình 96 nghìn đồng/kg (tương đương 3,8 USD/kg) vẫn cao hơn nhiều so với mức 3,35 USD/kg tôm cùng loại, cùng cỡ của Ấn Độ và của Ecuador 3,3 USD/kg.

Nguồn: Sunjin Aqua Marketing

            Theo một số doanh nghiệp, giá tôm có tăng trở lại hay không vẫn chưa thể nói trước được, nhưng khả năng giá tôm giảm thêm sẽ rất khó xảy ra, bởi gần đây đã có vài doanh nghiệp nâng giá thu mua lên, dù chưa nhiều nhưng cho thấy doanh nghiệp vẫn đang có nhu cầu thu mua tôm nguyên liệu. Giá tôm nguyên liệu có khả năng sẽ tăng trở lại muộn nhất vào tháng 8 khi qua vụ thu hoạch chính ở các nguồn cung trên thế giới, nhu cầu từ các thị trường tích cực hơn chuẩn bị cho giai đoạn cuối năm. Bên cạnh đó, giá tôm của các nước khác cũng đang có dấu hiệu tăng nhẹ, điển hình là giá tôm Indonexia đã tăng nhẹ so với 2 tuần trước đó.

Cơ quan chức năng cũng đã khuyến cáo người nuôi ổn định tâm lý, tránh thu hoạch tôm nuôi ồ ạt, duy trì thả nuôi ổn định với mật độ thưa hơn, kéo dài thời gian nuôi để thu hoạch tôm ở các cỡ tôm lớn, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, tăng giá bán, từ đó tăng lợi nhuận. Hoặc có thể tăng mật độ nuôi để tăng sản lượng thu hoạch, tiến hành thu tỉa dần, số lượng còn lại trong ao sẽ có môi trường thuận lợi tăng trưởng nhanh hơn. Chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan nắm bắt tình hình diễn biến giá tôm nguyên liệu, phân tích hiệu quả sản xuất từng cỡ tôm thu hoạch, dự báo diễn biến nhu cầu của thị trường tiêu thụ.

Về lâu dài, muốn giảm giá thành sản xuất và tạo nên sức bật mới cho con tôm, giúp người nuôi tôm đảm bảo sản xuất có lợi nhuận thì việc đẩy mạnh các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị phải được quan tâm nhiều hơn nữa. Cùng với đó, có chiến lược trong phát triển ngành chế biến thức ăn, vật tư phục vụ cho nuôi tôm, hướng đến tự chủ. Đồng thời, không ngừng cải tiến quy trình nuôi, kiểm soát chặt chất lượng con giống, vật tư và nhất là quản lý tốt môi trường để hướng đến việc hình thành, xây dựng nên những mô hình nuôi tôm hiện đại, bền vững, giá thành sản xuất thấp và mang lại nhiều lợi nhuận cho người nuôi tôm.